elektrik akımının insan üzerindeki etkileri

Her işletme ve kurumun kendine özgü çalışma kuralları olduğu gibi elektrik atölye ve laboratuarlarının da kendine göre çalışma kuralları vardır. Bu kurallara uyulması halinde iş verimi maksimum düzeye çıkacağı gibi meydana gelmesi mümkün iş kazaları da önlenmiş olacaktır.

Elektrik enerjisinin yoğun bir şekilde kullanılmaya başlanması günlük yaşantımıza büyük kolaylıklar getirmiştir. Bunun yanında dikkatsizlik ve ihmalden kaynaklanan elektrik kazaları ile de çok sık karşılaştığımız bir gerçektir. Bu bölümde sıralanan emniyet kurallarına uyulduğu takdirde elektrik kazalarının oluşma riski azalacak ve verimli bir çalışma gözlemlenecektir.

Elektriğin insan vücudu üzerinde çeşit li etkileri vardır. Aşağıda değişik akım ve gerilimlerin insan vücudundaki etkileri ile vücudun değişik organlarının dirençleri verilmiştir.

İnsan vücudu elektrik enerjisine karşı 1.000 ohm ile 10.000 ohm arasında değişen bir direnç gösterir. Bu değer, insanın yaş, ırk, cinsiyet, yetişme şekli, vücudun terlilik durumu, enerjinin geçtiği yer, geçme süresi vb. birçok nedene bağlı olarak değişmektedir. Genellikle insanlar elektrik enerjisine elleri ile dokunurlar. Bu nedenle ellerin nasırlı ya da nasırsız olması, dokunma yüzeyinin kuru ya da ıslak olması gibi faktörler insan vücudundan geçecek akımın farklı değerlerde olmasına neden olur.

Yapılan araştırmalara göre:

1–8 mA (mili amper): Vücutta şok etkisi yapar.

15–20 mA (mili amper): Vücut tan geçtiği yerlerde (kramplar) kasların kasılmasına neden olur. (Dokunulan iletken veya gerecin bırakamaması gibi el kasları istem dışında kalabilir.) Kasların büzülmesi ve akımın geçiş süresi uzadığında dokunmalar ölümle sonuçlanabilir.

50–100 mA (mili amper): Kalp üzerinden geçtiği an dokunmalar ölümle sonuçlanmaktadır. Fakat diğer organlar üzerinde kasılmalar ve şok etkisi yapmaktadır.

100–200 mA (mili amper): Geçiş süresine göre kesin olarak ölümle sonuçlanmaktadır.

Özet olarak Doğru Akım (D.A.-D.C.) da 25 mA (mili amper) ve Alternatif Akım (A.A.-A.C.) da 50–100 mA (mili amper) lik akımları insanlar için tehlike ve ölüm sınırı olarak kabul edilmektedir.

Elektrik akımının insan vücudunu olumsuz etkilemesi için insan vücudundan geçen akımın devresini tamamlaması gerekir. Çarpılmayı önlemek için aşağıda sıralanan güvenlik tedbirlerine uyulması büyük önem taşır.