turizmde tüketici davranışları

turizmde tüketici davranışları

Tüketici Davranışı ve Turizm Uygulamaları

Tüketici davranışında ki mikro-ekonomik görüşlere ait tümdengelimli mantık uygun ekonomik kişilere uygulanan basitleştirici tahminlerle başlar. Bu tahminler aşağıda ki şekilde özetlenebilir:
a. Her kişinin, kendi amaçları için kullanılan veya pazaryerinde tazminat (gelir) olarak satılan veya eskimiş kaynaklardan daha fazla “faydası” (kar, tatmin, kamu malı vb) olan malların veya hizmetlerin alınması için kullanılan kişisel kaynak fonu vardır.
b. Her kişi kendi yararını en yüksek düzeye çıkarmayı öngören kaynak ayrım kararları alır.
c. Mülkiyet sahipliği ve mülkiyet hakları, hangi kaynakların kimler tarafından yönetileceğine dair hiçbir belirsizlik olmaksızın iyi tanımlanır.
d. Bazı kaynaklar üzerinde ki seçim özgürlüğü standart çalışma haftası, yerel rekabet kuralları, azami fiyat veya tabanı gibi kurumsal durumlarla kısıtlanır.

Tüketici için, temel karar problemi farklı bağlı kararlarla şekillendirilir. Çoğu bireyin ve aile tarafından kullanılan kaynak zamandır. Bu nedenle, ailelerin öncelikli problemi “iş, eğlence ve tüketim faaliyetleri arasında “en iyi” ayırımı bulmaktır. Eğlenceye nazaran daha az istene iş bir ücret veya maaş karşılığında ki bir gelir şeklinde eğlence yerine seçilebilir. Gelir fayda getiren diğer malların kazanılmasını sağlayan anahtardır. Davranışın en uygun şekilde kullanılması bireylerin “çalışma zamanı” için eğlenceyi bırakmaya yönlendirir ve boş geçen zamanın sağlayacağından daha büyük yarar sağlayan işten elde edilecek kazancın sağlayacağı mallar elde edilir. Basitçe açıklamak gerekirse, çalışmanın maliyeti kazanılan gelirin mükafatıdır.

Bir tüketicinin geliri belirlenirken, alınacak sonraki karar uygun mallardan sağlanacak gelirin en iyi ayrımıdır. Faydanın en yüksek düzeye çıkarılması, tüketicilerin tatları ve üstünlüklerine ve gelirlerinin ve diğer kaynak geçerliliklerinin ve farklı mevcut malların fiyatlarının yarattığı baskılara göre “en iyi” mal karmasını seçmelerine sebep olur. Ekonomistler tüketiciyi rasyonel hedefe yönlendirilmiş, aldıkları her karar içten ifade edilen amaç ve hedefleri gerçekleştirmek niyetinde olan ve üstünlükleri kazanç örnekleri olarak gösterilen kişiler olarak görmektedirler.

Sonuç olarak, hususi mallar veya hizmetler pazarı, tüm muhtemel tüketicilerin bu malların bireysel talepleri üzerinde toplanmasıyla yaratılmıştır.

Yukarıda ki çerçeve tipik olarak görgül çalışmalarda talebin tahmin edilmesi için başlangıç noktası olarak kullanılır ve turizm hizmetleri talepleri veya turistin gideceği yerlerin analizleri için yol haritası sağlar (Silberman 1985; Witt and Martin 1987). Kavramsal çerçeve, fiyat, gelir ve döviz kur etkileri gibi uygun tipolojiler içinde ki verilerin sınıflandırılması ve önemli değişkenlerde ki hareketlerde gerçekleşen değişikliklerin yönünü tahmin etmek için uygundur.
TALEP ÇALIŞMALARINA AİT BİR ÖRNEK

Tüketici talep teorisine ait çerçeve ekonometrik çalışmalarda turizm hizmetlerinde veya turistin gideceği yerlerde talebin başlıca belirleyicilerinde ki değişikliklere göre, örneğin gelir seviyeleri, nispi fiyatlar veya turist davranışı üzerinde ki diğer önemli etkilere nasıl tepki vereceğini inceler. Turizm talep çalışmalarında en çok kullanılan model, ana bağımsız değişkeni, talep edilen turist hizmetleri miktarı için bir ölçü alınarak enflasyon ayarlı turist giderleri olan tek denklemli modeli açıkça belirtir. Giderlerin, bir veya daha fazla turist kaynağından ve potansiyel turistlerin gittikleri yerlerde karşılaştıkları nispi fiyatlardan etkilendiği varsayılır. Örneğin, Florida için domestik turizm talebi çalışmasında, ABD’nin Kuzey-doğu, Doğu ve Ortadoğu’da bulunan farklı bölgelerinde ki gelir seviyeleri ve Florida’da bulunan turist hizmetlerinin fiyat seviyeleri belirtilen bölgelerde ki benzer fiyat seviyeleriyle karşılaştırılarak incelenebilir. Buna ek olarak, turizm talebine ait görgül / ampirik analizler diğer faktörleri, örneğin gezi giderleri, döviz kurları (uluslar arası turizm söz konusu olduğunda), suç oranları, ve diğer özel ve benzersiz olaylar (Olimpiyatlar, petrol krizleri, veya terörizmin ortaya çıkması) engellemek için kullanılabilir. Sebep-sonuç ilişkisinin varsayılmasıyla oluşturulan model-yapılandırma süreci “şartname” olarak ifade edilir. Bu nedenle, bu tür modeller değişkenler arasında ki etkileşime ait istikrarlı örnekleri bulmak amacıyla kullanılan regresyon tekniklerine bağlı tarihi verinin ve ekonometrik analizin kullanılmasıyla değerlendirilir. ( Artus 1972; Askari 1973; Gray 1966; Judd ve Joseph 1974; Kwack 1972; Little 1980; Loeb 1982; Martin ve Witt 1987; Stronge 1982; Stronge ve Redman 1982; Tremblay 1989; Truett ve Truett 1987; Witt ve Martin 1987)

Bu tür çalışmaların, doğrusal regresyon tekniklerinin değişkenine, log-doğrusal veya üstel regresyona ait yan ürün ortak sonucu, bağımsız veya sebepli değişkende görülen değişiklikler üzerinde bağımsız değişkenin esnekliğinin tahminidir. Genel olarak, esneklik sebepli değişkende, celeris paribus, gerçekleşen değişiklik oranının uyguladığı bağımlı değişken değişiklik oranını ölçer. Esneklik bağımsız değişken (fiyat veya gelir gibi) ile kara bağlı değişken arasında ki ilişkiyi değişiklik yüzde oranlarını tahmin ederek kolay anlaşılmasını sağlar.

Turizm masrafları ile ilgili olarak yayınlanan bir çok çalışma Kanada, ABD, Batı Avrupa ve Meksika’da ki gezi pazarları üzerine odaklanmıştır. Hemen hemen bütün örneklerde, gezi masrafları elastik gelirlerdir (bu nedenle gelirde ki değişikliklere karşı hassastırlar). Bu sonuç, masrafların toplu olarak veya sermaye başına ve planlanan modelin birçok farklı döneme ait farklı özellikler kullanılarak ölçüldüğünü göstermektedir. Gezi masrafları, bir çok kesim için fiyat esnekliğinin empirik büyüklüğü katılımcı alıcılar grubuna göre doğal olarak hassaslığına ve model özelliklerine rağmen, hassas fiyatlar olarak gösterilir. Genelde, başlangıç olarak gidilecek ülkelerin ne kadar yakın olursa, esnek olmayan fiyatlar, turistin gittiği ülkenin yaşam giderleri olarak düşünülen fiyatlara göre o kadar fazla turist masrafsı olarak döner. Yalnız bu konuda tek bir istisna mevcuttur (Little 1980), ABD’den Meksika’ya (ya da tam tersi) kadar veya ABD’den Kanada’ya (ve tam tersi) kadar yapılan turist masraflarını yansıtan birçok tahmin, az esneklik tahminlerine sahip gezi prosedürlerini ve arada sırada esnek olmayan fiyat sonuçlarını göstermektedir. Diğer yandan, bir turistin ABD ve Batı Avrupa ülkeleri veya Japonya arasında yaptığı gezi masrafları genellikle 2.0’dan büyük esnek fiyat tahminlerini göstermektedir.

Gezi masraflarının borsa kuruna karşılığı kaynak ülkelerde, çalışmanın gerçekleştiği zamana ve borsa kur değişkenin tam olarak belirlenmesine bağlıdır. Bazı araştırmalar statistik benzerlikler gösterir (Gray 1966; Little 1980; Rosenweing 1986) ve diğerlerinde benzer ilişkilere rastlanamamıştır (Loeb 1982; Truett and Truett 1987). Hava yolları önemlidir ve genellikle gidilen mesafenin artmasıyla esneklikle esnek değildir (Stronge 1982).

Witt ve Martin tarafından yapılan son bir araştırma (1987), turist ziyaretlerinin hemen hemen her durumda esnek gelir getirdiğini göstermektedir. Turist ziyaretlerinin ........................................ .......... ........................................ .......... ..................................esnekl iği

Tekli denklem modellerinin kullanıldığı talep çalışmaları turizm talebinin anahtar belirleyicileriyle ilgili bazı yaralı görüşler sağlarken, tekli denklem tahmin tekniklerine eklenebilecek ayrıntının derecesi sınırlıdır. Çünkü turistlerin seyahat talebi ve seyahat masrafları ile ilgili kararları bütün turist bağlı ürünlerle ilgili masraf ayrımının parçalarıdır ve bazı araştırmacılar, turist talep seçimlerine uygulanan genel masraf ayırım modelleriyle alakalı ekonomik literatürleri elemektedirler. Masraf ayırım modeli bir tür talep denklemi sistemidir; bu sistem, tüketicinin fiyatları verilen farklı mallar içinde yapacağı masrafın seviyesini gösterir (Deaton ve Muellbauer 1980).

Turizm talebine uygulanan çalışmaya göre, bu tür modeller, tüketicilerin gezi talebi için ne kadar gelir ayırdıklarına dair yaptıkları ilk seçim tahminiyle başlar. Modeller, nispi fiyatların turistlerin gidecekleri farklı yerlerde ki nispi fiyatların etkisini inceler; kaldı ki hangi kaynak bölgenin ziyaret edileceğine dair ikincil bir ayırım problemi yaşanmıştır (Fujii, Khaled ve Mak 1985; Gardini 1985; O’Hagan ve Harrison 1984; White 1985). Bu araştırmaların genel yaklaşımı talep ilişkileri ile farklı turist kaynak bölgeleri arasında ki etkileşimi bulmak ve çoğunlukla aynı turist pazarları için rekabet içinde olan kaynak bölgelerde mevcut oln rekabet ilişkisine anlaşılabilir bir boyut kazandırmaktır.Çapraz fiyat esnekliği, bazı hedef turist bölgeleri birbirlerinin yerine geçerken diğerlerinin turistler tarafından tamamlayıcı hedef bölgeler olarak görüldüğü bu tarz modellerin sağladığı kanıtlardan tahminlerde bulunularak çıkarılır. Gelir esneklikleri, gidilecek hedef bölgeler için turist görüşlerine ait bilgi sağlar; “lüks”, “normal”, veya “düşük” olan hedef bölgeler (gelir esnekliklerinin bütünlüğü geçip geçmediğine bağlı olarak) pozitiftir ama ya esnek değildir ya da negatif esnekliğe sahiptir. Bu çalışmalarda ki gidilecek hedef bölgelere ait fiyat esneklikleri mutlak değerdeki bütünlükten daha az ve daha çok olanlar olarak ayrılmaktadır.