Tohumun Çimlenmesi - Tohumun Çimlenmesine Etki Eden Faktörler

Tohumun Çimlenmesi - Tohumun Çimlenmesine Etki Eden Faktörler

Tohumun Çimlenmesi - Tohumun Çimlenmesine Etki Eden Faktörler

Çimlenme ana bitkiden ayrılmış bulunan tohumda büyüme faaliyetinin başlaması embriyodan yeni bir bitkinin oluşması olayıdır. Çimlenme sonucu oluşan yeni bitki çöğür yoz veya fide diye adlandırılır.
Çimlenme için üç esas şartın bulunması gerekir. Bunlar:
Embriyonun canlı ve çimlenme yeteneğinde olması
Tohumun mutlaka uygun çevre şartları içinde bulunması
Çimlenmeyi engelleyen iç etmenlerin ortadan kalkmış olması gerekir.
Çimlenme olayı tohumun bünyesinde oluşan birçok biyokimyasal ve fizyolojik değişikliklerden oluşan bir olaydır. Çimlenme olayı ortamda mevcut suyun tohum tarafından emilmesi ile başlar. Suyun etkisiyle tohum kabuğunun yumuşaması protoplazmanın sulanması ile tohum şişer ve kabuğu çatlatır. Çimlenen tohumda suyun alınmasını izleyen solunum hızının artışıdır. Çimlenmenin devamı için suda çözünmez halde bulunan karmaşık (kompleks) yapıdaki maddelerin enzimler yardımıyla çözünebilir basit maddeler haline geçmesi ve büyüme noktalarına taşınması gerekir. Bu maddeler büyüme noktalarında büyüme için gerekli enerjiyi sağlamada kullanılır. Bunların bir kısmı da yeni hücrelerin yapı maddesi haline dönüşür. Büyüme noktalarındaki hücrelerin bölünme büyüme ve farklılaşması ile genç bitki oluşmaya başlar. Bu bitki kendi yaprakları yeterli miktarda fotosentez yapıncaya kadar gelişmesi için tohumdaki yedek besin maddelerini kullanır.

Tohumun çimlenmesi karmaşık bir olaydır. Bundan dolayı çimlenme dinlenme halindeki tohumda met@bolik faaliyetin (aktivite) artmasına neden olan ve embriyodan bir bitkinin oluşumunu başlatan olaylar dizisi olarak dikkate alınabilir. Çimlenen tohumda çimlenmenin sona erdiği ve büyümenin başladığı esas devreyi tayin etmek son derece güçtür. Çünkü tohumda çimlenme radisil (kökçük) sürgün ve koleoriza gibi embriyo kısımlarından birisinin tohum içinde oluşan büyüme sonucu tohum kabuğunu delerek dışarı çıkmasıyla saptanmaktadır. Birçok bitkinin tohumlarında tohum kabuğunu delerek ilk dışarı çıkan embriyo bölümü radisildir. Bu nedenle genellikle tohum kabukları arasından radisil çıkıntısının görülmesi çimlenme olarak kabul edilmektedir. Meyve ağaçlarının tohumlarında embriyonun çimlenip çimlenmediği radisilin gelişme durumu izlenerek saptanır. Radisili 5 mm veya daha fazla uzamış olan embriyolar çimlenmiş olarak dikkate alınır.


Çimlenme mekanizması:


Şartlar uygun olduğunda tohum su alarak şişer ve tohum kabuğu çatlar
Alınan su tohumda absisik asit etkinliğini kırar
Alınan suyun etkisi ile endosperm hücreleri giberillin üretir.
Giberillin absisik asidin etkinliğini azaltırken amilaz etkinliğini artırırı
Amilaz etkisi ile nişasta glikoza parçalanır
Oluşan glikoz çatlayan kabukla beraber alınan fazla miktardaki O2 kullanılarak solunumda harcanır
Çimlenme ile beraber tohumda ağırlık azalması gerçekleşir
****bolizmanın hızlanması ile beraber hücre bölünmesi hızlanır
Meristem etkisi ile bitkiye yeni hücre ve dokular katılır
bitki uç meristemi ile boycakambiyum ile ence kalınlaşarak büyür.

Bitki gelişmesinde rol alan faktörler:

A-Su:


turgor oluşumu
Madde taşınımı
Fotosentezde organik madde sentezi
Terleme ile ısı düzenlenmesi
Stomaların çalışması
Enzimatik reaksiyonlar için ortam
Hidroliz reaksiyonlarının gerçekleşmesi
B-Sıcaklık:


Enzim etkinliği ve met@bolizmada etkendir
Terleme üzerine etkendir
Topraktan su alınımıda etkendir
C-Işık:


Klorofil sentezinde gereklidir
Fotosentezde gereklidir
Bazı türlerde çimlenmede gereklidir
D-pHTuz ve Mineral:


Enzim etkinliği için gereklidir
Bazı moleküllerin (Enzimhormonpigment vb.) yapısına katılır
E-Hormonlar:

Bitkisel hormonlar bitkinin büyümesiyaprak-çiçek açması yönelim meyva oluşumuTohumda uyku ve çimlenme vb. yaşamsal olayların gerçekleşmesinde rol alırlar.